Режим работы
Рэжым работы
  • пн
  • вт
  • ср
  • чт
  • пт
  • сб
  • вс
8:30-13:00 | 14:00-17:30
×

Папярэджанне

JUser::_load: Не атрымалася загрузіць карыстальніка з ID: 841

27 Май 2019

Успаміны ветэрана Вялікай Айчыннай вайны «Цяжка гэта ўспамінаць, але ганарова»

М. П. Булойчик нарадзіўся 5 люты 1920 года ў вёсцы Воловница Пагосцкай воласці. У сям'і было пяцёра дзяцей. Як успамінаў Міхась Паўлавіч, дзяцей выхоўвала ў асноўным мама.

Недахоп адзення, абутку, прадуктаў харчавання-усё гэта вымусіла Міхаіла ў дзесяцігадовым узросце ісці працаваць пастухом-пас суседскіх кароў і авечак. А калі жывёлу ставілі на зімовае ўтрыманне, ён меў магчымасць хадзіць у школу да вясны. Так працягвалася да 4-га класа пачатковай школы. У 1934 годзе Міхаіл пайшоў у 5-ы клас Каменнаборскай няпоўнай сярэдняй школы. Школу наведваў толькі ў зімовы час, так як вясной, летам і восенню працягваў пасвіць жывёлу. У 1937 годзе скончыў 7 класаў і паступіў вучыцца ў Смілавіцкі сельгастэхнікум на агранамічнае аддзяленне, але ў сувязі з цяжкім матэрыяльным становішчам пакінуў вучобу ў тэхнікуме і з сябрамі са сваёй вёскі паехаў у Менск на заробкі. Уладкаваўся паштальёнам на галоўнай пошце горадзе Мінска. Але пасля атрыманага водпуску не вярнуўся ў сталіцу. З верасня 1939 года стаў працаваць учетчиком ў канцылярыі мясцовага калгасу. Пазней, са снежня 1939 года па красавік 1940 года, вучыўся на курсах рахункаводаў у Бялынічах.

Падчас прызыву ў войска восенню 1940 года Міхаіл не прайшоў медыцынскую камісію, у канцы красавіка 1941 года яго накіравалі ў шпіталь Бабруйска на лячэнне вачэй. Праз тыдзень пасля таго, як вярнуўся іх шпіталя, пачалася вайна.

На трэці дзень вайны М. Булойчык з усімі дакументамі прыбыў у Бярэзінскі райваенкамат. Там сказалі, што паклічуць, калі будзе патрэбны.

Праз некалькі дзён немцы занялі раён. Калі яны прыязджалі ў вёскі, у тым ліку ў Воловницу, забіралі маладых хлопцаў, мужчын і везлі ў Германію, або і на капанні акопаў, будаўніцтва абарончых збудаванняў.

У сярэдзіне лета 1942 года вёску Валоўніца пачалі наведваць партызаны, якія размяшчаліся ў вёсках Мацевічы, Галынка нашага раёна і на тэрыторыі Клічаўскага раёна. Для падаўлення партызанскага руху немцы часта ладзілі шырокія блакады. Але, нягледзячы на гэта, партызанскія атрады ўсё больш колькасна павялічваліся. На тэрыторыі вышэйзгаданых вёсак дзейнічалі 340, 345, 346, 120 і іншыя партызанскія атрады. Міхаіл Паўлавіч у гэты час падтрымліваў сувязь з 345-ым атрадам. А з лістапада 1943 года яго са старэйшым братам Сяргеем залічылі ў гэты атрад пад камандаваннем Сцяпана Цітовіча Криворота. Атрад дзейнічаў на тэрыторыі Бярэзінскага, Клічаўскага, Бялыніцкага раёнаў.

У канцы чэрвеня 1944 года пачалася аперацыя савецкіх войскаў па вызваленні Беларусі. Нямецкія войскі, не вытрымаўшы моцнага наступу Савецкай Арміі, вымушаныя былі ў спешным парадку адступаць на захад.

Як успамінаў Міхаіл Паўлавіч, перад партызанскім аб'яднаннем-120-ай брыгадай і 346-ым партызанскім атрадам была пастаўлена задача: выйсці на шашы Мінск-Магілёў і зладзіць засаду на ўчастку ад цвінтара да В. Каркетніца Бялыніцкага раёна, зрабіць разборку мастоў, перакопку шашы, абсталяваць завалы як на праезнай частцы шашы, так і на пад'язных участках. Але ў сувязі з тым, што нямецкія войскі з поўнай баявой тэхнікай, танкамі, аўтамашынамі, баявымі прыладамі, коннымі калёсамі адступалі ў бок Менска, падысці да шашы не было магчымасці і партызаны вымушаныя былі вярнуцца ў размяшчэнне лагера ва ўрочышчы Цераболь. На наступную раніцу была дадзена каманда ўсім атрадам выйсці на ўскраіну вёскі Галынка і прыняць бой з немцамі, якія рухаліся з Дулеб на Галынку, Мацевічы, Бродец і сялібу для пераправы праз раку Бярэзіна. У гэты час на дапамогу падаспелі нашы танкісты, якія пераследавалі нямецкія войскі ў бок Клічава. У выніку бою было разгромлена вялікая колькасць нямецкіх войскаў. Такім чынам, партызаны злучыліся з дзеючымі войскамі Чырвонай Арміі.

Пасля вызвалення раёна ўсіх партызан сабралі ў горадзе Беразіно.

- І ў першых чыслах ліпеня, - успамінаў Міхаіл Паўлавіч, - нас , у тым ліку маіх братоў – старэйшага Сяргея і малодшага Івана - залічылі ў запасны 185 стралковы полк. Маршрут наш ляжаў у напрамку Мінска, Дзяржынска, Міра, Навагрудка, Гродна. Пад Беластокам я быў залічаны ў перадавую дзеючую частку другім нумарам станковага кулямёта, прымаў удзел у вызваленні горада Кнышын. Наша частка пры вызваленні гэтага горада панесла вялікія страты.

Затым Міхаіла і яго брата Сяргея залічылі выведнікамі 718 стралковага палка. Першую баявую ўзнагароду-медаль» За адвагу " Міхаіл Булойчык атрымаў за аперацыю па захопе мовы ў раёне ракі Нараў.

14 студзеня 1945 года войскі Чырвонай арміі пачалі прарыў нямецкай абароны па ўсім фронце. 718 стралковы полк 139 стралковай дывізіі штурмам прарваў абарончыя ўмацаванні Усходне-прускай мяжы і пачаў баявыя дзеянні на тэрыторыі Усходняй Прусіі.

- Відовішча было страшнае, - успамінаў ветэран, - усё гарэла і кіпела ў агні. Мясцовага грамадзянскага насельніцтва не было. Немцы вывезлі ўсіх, сее –дзе засталіся толькі старыя нямоглыя людзі. У баях на тэрыторыі Усходняй Прусіі 23 студзеня 1945 года ўзвод разведкі, у якім служылі браты Міхаіл і Сяргей, выконваў баявое заданне і знаходзіўся на перадавой лініі. Раніцай на маіх вачах быў смяротна паранены Сяргей. Для мяне гэта было цяжкім перажываннем. Па абставінах баявой аперацыі, мне, як роднаму брату, камандзір узвода не дазволіў суправаджаць Сяргея да медчасткі. Я да гэтага часу не ведаю, дзе пахаваны брат. І шукаў у архівах, і ў праграму «Ведай імя сваё» пісаў. Усё безвынікова.

Пазней за выкананне баявога задання Міхаіл Паўлавіч быў узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі. 15 лютага 1945 года ў баях па кірунку да Данцыга ён атрымаў цяжкае раненне і трапіў у шпіталь № 1173, які знаходзіўся ў горадзе Торунь на Вісле, там лячыўся аж да перамогі.

- У горадзе Торунь у гэты час размяшчалася шмат шпіталяў, - зноў вернемся да ўспамінаў М. П. Булойчыка. - У адным з іх знаходзіўся на лячэнні мой малодшы брат Іван, але я пра гэта не ведаў.

Даведаўся ён пра гэта ад сястры Ганны, калі ўжо выпісаўся са шпіталя. 22 чэрвеня 1945 года Міхаіл Паўлавіч быў накіраваны ў 35 гаўбічную артылерыйскую брыгаду рэзерву галоўнакамандуючага на пасаду камандзіра аддзялення, а праз год дэмабілізаваўся і вярнуўся дадому ў В. Воловница. Там яго чакалі маці і сястра Ганна.

Франтавік вярнуўся дадому з ордэнам Чырвонай Зоркі, медалямі "За адвагу" «» За баявыя заслугі«,» За ўзяцце Кинигсберга«,»за перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 г.г.". Акрамя таго, быў узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны, медалямі "Партызану Айчыннай вайны«,» за шматгадовую добрасумленную працу", медалём Жукава, а ўсяго меў 24 узнагароды. На працу М. П. Булойчык вызначыўся ў Бярэзінскі райпрамкамбінат на цагляны завод, які будуецца ў В. беражкі тэхнічным кіраўніком, затым яго перавялі ў бухгалтэрыю. Тут сустрэў сваю будучую жонку Ніну, згулялі вяселле. А ў траўні 1947 года Міхаіл Паўлавіч быў прыняты бухгалтарам ОРСА. У гэтым жа годзе маладая сям'я пабудавала дом у Беразіно, у якім пражылі сваё жыццё, выгадавалі 4 дзяцей.

З 1949 года па 1977 год Міхаіл Паўлавіч працаваў бухгалтарам, затым галоўным бухгалтарам спіртзавода, а з лістапада 1977 года па ліпень 1981 года быў галоўным бухгалтарам ПМК -9, адтуль і сышоў на пенсію.

Дзецям у сям'і Булойчиков заўсёды надавалася вялікая ўвага. Галіна скончыла завочнае аддзяленне паліграфічнага інстытута. Неаднаразова ўзнагароджвалася граматамі. Уладзімір вучыўся ў Беларускім дзяржаўным інстытуце народнай гаспадаркі і ўсесаюзнай акадэміі знешняга гандлю СССР. Валянціна на працягу 21 года працавала радыёмантажніцай ЦНІІТУ ў г. Мінску. Васіль-адзін з першых выпускнікоў факультэта аўтаматызаваных сістэм кіравання Мінскага ВІЗРУ. Па размеркаванні малады лейтэнант з'ехаў на палігон Капусцін Яр, удзельнічаў у выпрабаванні найноўшых сістэм аўтаматызаваных сістэм кіравання. Зараз ён доктар тэхнічных навук, прафесар, узначальвае кафедру вылічальных сістэм установы адукацыі "Ваенная акадэмія Рэспублікі Беларусь" - адну з вядучых кафедраў ваеннай ВНУ.

Акрамя добрасумленнага выканання сваіх службовых абавязкаў Міхаіл Паўлавіч Булойчык выконваў шэраг грамадскіх даручэнняў: чатыры гады быў сакратаром партыйнай арганізацыі спіртзавода, дзе налічвалася ў розны час да 15 камуністаў, доўгі час з'яўляўся старшынёй групы народнага кантролю. Будучы на заслужаным адпачынку разам з кіраўніцтвам спіртзавода зрабіў вялікую працу па стварэнні ветэранскай арганізацыі, якая налічвала больш за 15 удзельнікаў вайны. Цяжка пераацаніць яго ролю як старшыні ветэранскай арганізацыі ў паляпшэнні ўмоў жыцця кожнага ветэрана завода, выхаванні маладога пакалення. Як казаў яшчэ пры жыцці сам ветэран, цяжка ўсё ўспамінаць. Але ён дзякаваў Госпада Бога за тое, што застаўся жывы ў час вайны.

Інвестыцыйныя прапановы

    Турыстычныя аб'екты раёна

    скінуць